Thủ tướng: ngành nông nghiệp phải là ngành xuất khẩu chủ lực

VOV.VN – Chiều 23/12, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội nghị trực tuyến tổng kết nhiệm vụ năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020.

Dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, ngành nông nghiệp phải tiếp tục cơ cấu lại, phấn đấu trở thành ngành xuất khẩu chủ lực. Trong đó, xác định mục tiêu xuất khẩu năm tới đạt 43 tỷ USD, đến năm 2025 đạt 50 tỷ USD, đứng đầu ASEAN và lọt vào top 10 thế giới.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, ngành nông nghiệp đang gặp phải ba thách thức quan trọng. Thứ nhất là cạnh tranh quyết liệt trong thương mại toàn cầu, trong đó, xu hướng bảo hộ, chiến tranh thương mại có nhiều phức tạp; thứ hai là dịch bệnh trên vật nuôi, cây trồng xảy ra, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi và bệnh sâu keo mùa thu trên thực vật. Và thứ ba là biến đổi khí hậu, diễn biến cực đoan của thời tiết như nắng nóng kéo dài bất thường gây hạn, cháy rừng, thiếu hụt lượng mưa lớn gây hạn, mặn cuối năm.

Tuy vậy, nhìn lại năm 2019 với nhiều khó khăn tác động, thì ngành vẫn có nhiều điểm sáng, triển khai rộng các chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ; tổ chức nghiêm túc chỉ đạo và thấm đến người dân về Nghị quyết 120 của Chính phủ về phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long. Trong đó, đã xoay trục từ sản xuất lúa là chính sang sản xuất thủy sản, cây ăn trái, giúp hiệu quả mang lại cao hơn.

Thành công quan trọng khác chính là việc phát triển thị trường và hình thành các vùng sản xuất lớn gắn với thị trường như các vùng cây ăn trái ở Sơn La, Hưng Yên, Bắc Giang, cá tra An Giang… Đặc biệt là nhiều nhà máy chế biến nông sản lớn được hình thành năm 2019. Một số ngành hàng lớn, như chế biến rừng trồng, xuất khẩu gạo, trái cây có thương hiệu và có hiệu quả cao.

“Chúng ta phải ủng hộ thị trường chính ngạch để kiểm soát chất lượng cho người tiêu dùng. Phải nhận thức rõ điều này và tư duy này phải được thay đổi trên toàn quốc, và rất mừng là chúng ta đang đi theo hướng này kịp thời, trong đó có thị trường Trung Quốc, đặc biệt thị trường Hoa Kỳ. Chúng ta vui mừng là mặt hàng tôm và cá tra, chúng ta đấu tranh và hiện thuế suất bằng 0%. Đây chính là thời cơ của nông nghiệp Việt Nam và hai mặt hàng chủ lực này. Mà tin vui nữa là Myanmar chấp nhận nhập khẩu quả thanh long thời vụ của Việt Nam” – Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Thủ tướng đánh giá cao năm 2019, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đồng hành, tạo môi trường thuận lợi, hỗ trợ, khuyến khích phát triển kinh tế hợp tác, doanh nghiệp trở thành động lực phát triển nông nghiệp. Đây cũng là năm  đánh dấu việc Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới đạt được nhiều thành tựu, về đích sớm trước 1 năm rưỡi. Cùng với đó, ngành đã chủ động, tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ từ trung ương đến địa phương trong công tác phòng, chống dịch tả lợn châu Phi nên đã đạt hiệu quả tích cực rõ rệt. Công tác phòng chống thiên tai đã được triển khai chủ động, bài bản, số người chết và mất tích giảm còn 130 (năm 2018 là 224 người); thiệt hại về kinh tế khoảng 7.000 tỷ đồng (năm 2017 là 63.000 tỷ đồng)….

Ghi nhận, đánh giá cao những thành công của ngành năm qua, Thủ tướng tặng ngành 10 chữ: “Chủ động, sáng tạo, chung sức, đồng lòng, hiệu quả”.

Tuy vậy, theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, ngành cũng đang có những tồn tại như: cơ cấu lại nông nghiệp triển khai chưa đồng đều ở các địa phương; đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất chưa đáp ứng được yêu cầu; sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị chưa trở thành phổ biến, chủ đạo. Tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu có dấu hiệu chững lại do giá xuất khẩu nhiều nông sản chủ lực giảm; tiến độ để giải quyết “Thẻ vàng” của EC đối với đánh bắt hải sản còn chậm;  Dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát, đặc biệt dịch tả lợn châu phi; lao động trong nông nghiệp vẫn chiếm tỷ lệ cao…

Tại hội nghị, Thủ tướng cũng đặt ra một số mục tiêu quan trọng cho ngành đồng thời nhấn mạnh nông nghiệp phải đóng vai trò tốt hơn đối với nền kinh tế. Trong đó, năm 2020, tốc độ tăng trưởng GDP khu vực nông nghiệp đạt 3%; Kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản trên 43 tỷ USD; Tỷ lệ che phủ rừng 42%; Tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới 59%; ít nhất 121 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; Thành lập mới 2.000 HTX nông nghiệp; để cả nước có 17.000 HTX nông nghiệp. Nhiều nhà máy chế biến khánh thành, nhiều khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao.

Về nhiệm vụ cụ thể thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo: “Ngành nông nghiệp phải tiếp tục tập trung cơ cấu lại, coi phát triển nông nghiệp hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, tăng cường khâu chế biến, bảo quản nông sản, sản xuất theo tín hiệu và yêu cầu của thị trường, mở rộng phát triển thị trường là những khâu đột phá của ngành trong năm 2020 và những năm tiếp theo. Nhưng cũng tái cơ cấu nông nghiệp như một số địa phương đã thành công, nhiều tỉnh vẫn là con trâu cái cày theo sau. Việc thứ hai là giữ chất lượng và chữ tín trong sản phẩm nông nghiệp. Ví dụ như lúa gạo Sóc Trăng ST, trái cây, tôm sạch và đặc biệt là mở rộng thị trường, nhất là thị trường, nhất là thị trường EU 28 nước.”

Từ định hướng đó, Thủ tướng đề nghị ngành nông nghiệp phải tiếp tục tháo gỡ các nút thắt chính sách về đất đai, tín dụng. Trong đó phải sửa Nghị định 57 theo hướng hỗ trợ đầu ra thay vì hỗ trợ đầu vào. Đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với nhu cầu thị trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Nâng cao công tác dự báo thị trường. Hoàn thiện kết cấu hạ tầng phục vụ nông nghiệp, nông thôn; Tiếp tục ứng phó biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai; ưu tiên nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ, thực hiện tốt Nghị quyết 120 của Chính phủ. Đặc biệt là quyết liệt lấy lại thẻ xanh thay cho thẻ vàng hiện nay của EC.

Ngành cũng cần triển khai hiệu quả chương trình, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, cấm chặt phá rừng tự nhiên và tiếp tục đẩy mạnh trồng rừng. Cùng với đó là chú trọng phát triển sản phẩm dưới tán rừng vốn đang còn yếu.

Trong vấn đề nhân lực của ngành, Thủ tướng cho rằng, phải tìm ra được những giám đốc sở nông nghiệp và phát triển nông thôn thực sự giỏi, xác định được định hướng phát triển ngành tại địa phương. Tập trung làm kế hoạch trung hạn cho ngành, sát, đúng, hiệu quả thay vì “nóng đâu phủi đó”.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, toàn ngành nông nghiệp xác định nhiệm vụ xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, hội nhập quốc tế, thích ứng với biển đổi khí hậu, nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, gắn với xây dựng nông thôn mới phồn vinh và văn minh.

Trong đó, ngành sẽ tiếp tục cơ cấu lại nông nghiệp gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và xây dựng nông thôn mới. Tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị với 3 nhóm sản phẩm chủ lực (nhóm sản phẩm chủ lực quốc gia, nhóm sản phẩm cấp tỉnh và nhóm sản phẩm OCOP).

Cùng với đó là kết nối nông nghiệp với công nghiệp chế biến, bảo quản và thị trường, xuất khẩu, với chuỗi giá trị toàn cầu. Tổ chức liên kết chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng, tạo đột phá trong phát triển nhanh, bền vững, nâng cao giá trị gia tăng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh hàng nông sản.