Hỏi đáp Giải trình gỗ nhập khẩu

Để bảo hộ sản xuất trong nước, các quốc gia tiêu thụ đồ gỗ trên thế giới thường áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại. Tính đến nay, ngành gỗ đã trải qua 5 vụ việc khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp và 1 vụ việc phòng vệ thương mại đối với đồ gỗ nhập khẩu từ Malaysia và Trung Quốc. Năm 2010, Thổ Nhĩ Kỳ đã điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá với gỗ dán nhập khẩu từ Việt Nam và đã quyết định áp mức 240 USD/m3. Năm 2020, CANADA khởi xướng điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp đối với ghế bọc đệm từ Trung Quốc và Việt Nam. Đến 11/8/2021, Canada đã quyết định áp thuế từ 17,44 %- 89,77% cho 7 công ty của Việt Nam. Kể từ năm 2020 đến nay, Bộ Thương mại Hoa kỳ (DOC) đang tiến hành 2 vụ việc điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm gỗ nhập khẩu từ VN. Vụ việc thứ nhất: vào ngày 17/6/2020, DOC đã khởi xướng điều tra chống lẩn tránh thuế, chống bán phá giá và chống trợ cấp mặt hàng gỗ dán cứng do nghi ngờ có sự chuyển dịch gỗ dán cứng từ Trung Quốc sang Việt Nam để xuất khẩu sang Hoa Kỳ nhằm lẩn tránh thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp mà Hoa Kỳ đang áp đối với Trung Quốc. DOC sẽ ban hành phán quyết cuối cùng vào 31/1/2023. Vụ việc thứ hai: vào ngày 24/5/2022 DOC khởi xướng điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp mặt hàng tủ gỗ và bàn trang điểm và các cấu kiện. DOC dự kiến ban hành phán quyết cuối cùng vào tháng 6 năm 2023.

Kể từ khi khởi xướng điều tra, các nhà mua hàng Hoa Kỳ đã hạn chế mua các mặt hàng này từ Việt Nam do lo ngại bị áp thuế. Các DN trong nước sản xuất tủ gỗ và bản trang điểm và cấu kiện đã gần như đóng cửa do nhu cầu giảm. Nhu cầu suy giảm không xuất phát từ nguyên nhân điều tra mà là sự suy thoái kinh tế ở Hoa Kỳ. Đối với vụ việc điều tra gỗ dán cứng, DOC áp dụng cơ chế tự chứng nhận cho các doanh nghiệp hợp tác tốt trong quá trình điều tra. Tuy nhiên, chưa có cơ chế đối với doanh nghiệp không tham gia điều tra hoặc DN mới xuất khẩu. Do đó chưa thể khẳng định rằng DN mới xuất khẩu có bị áp thuế hay không, đặc biệt với trường hợp của Royal Group.

Từ lý do trên, Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam (VIFOREST) khuyến nghị Royal Group cần đánh giá kỹ nhu cầu của khách hàng và chưa nên sản xuất quy mô lớn ở thời điểm hiện tại. Royal Group có thể xem xét sản xuất các mặt hàng khác hoặc đánh giá nhu cầu của nhiều thị trường hơn ngoài Hoa Kỳ.

• Tránh rủi ro đánh thuế đối với hàng hóa xuất khẩu:

Việc các nước nhập khẩu gỗ gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại đối với các sản phẩm nhập khẩu của Việt Nam nói chung và gỗ nói riêng là không thể tránh khỏi. Do đó, doanh nghiệp phải chủ động tăng cường năng lực bảo vệ DN khỏi các tác động tiêu cực của các vụ việc này. Một trong những việc quan trọng cần thiết là tăng cường quản lý và truy xuất nguồn gốc và quản lý chuỗi cung ứng gỗ.

Điểm chung ở các vụ việc điều tra là những DN hợp tác tốt, nghĩa là tham gia trả lời đầy đủ và chính xác bảng hỏi, sẽ không bị áp thuế hoặc chỉ áp một mức thuế rất thấp. Do đó, để giảm thiểu rủi ro áp thuế đối với các vụ việc kiện phòng vệ thương mại, Royal Group cần tăng cường công tác quản trị doanh nghiệp, áp dụng quản lý chuỗi cung ứng và hệ thống kế toán bằng phần mềm. Đối với gỗ nhập khẩu DN tuân thủ các quy định của Nghị định 102/2020/NĐ-CP quy định hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp của Việt Nam. DN lưu ý chụp và lưu trữ hồ sơ theo quy định và sẵn sàng cung cấp các chừng từ khi có yêu cầu.

• Không sử dụng nguyên liệu gỗ từ Trung Quốc thì không nằm trong phạm vi điều tra.

Lý do Bộ thương mại Hoa Kỳ (DOC) khởi xướng điều tra sản phẩm gỗ dán cứng và tủ gỗ nhập khẩu từ Việt Nam vì có nghi ngờ có sự chuyển tải các sản phẩm này ở dạng bán thành phẩm vào Việt Nam, sau đó gia công – hoàn thiện để xuất khẩu vào Hoa Kỳ. Do đó, nếu DN không sử dụng nguyên liệu gỗ từ Trung Quốc thì không nằm trong pham vi điều tra. Tuy nhiên, quá trình điều tra đang diễn ra và Bộ Thương mại Hoa Kỳ chưa ban hành cơ chế cụ thể đối với các DN không tham gia vào tiến trình và đặc biệt là cơ chế tự chứng nhận đối với các DN mới xuất khẩu vào Hoa Kỳ. Do đó, để biết rõ DN có bị áp thuế hay không và mức thuế áp dụng bao nhiêu, DN phải chờ đến khi có kết quả cuối cùng. Thời gian dự kiến là tháng 6 năm 2023.

Để cập nhật thông tin thường xuyên và quá trình điều tra và động thái của các bên, DN có thể đăng ký tài khoản ACCESS tại https://access.trade.gov/ và truy cập thường xuyên để có thông tin cập nhật. Bất kỳ động thái nào, VD: các bình luận, bảng câu hỏi và trả lời, thư phản đối, đều được DOC đăng công khai trên trang access để các bên biết.

Đề biết thêm thông tin, đề nghị DN liên hệ văn phòng Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam, địa chỉ 189 Thanh Nhàn, Hai Bà Trưng, Hà Nội, Hotline: 0983477178

Hoa Kỳ, các quốc gia châu Âu (Đức, Pháp, Hà Lan, Italy,..), Nhật Bản, Hàn Quốc là các thị trường hàng đầu nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam. Theo thời gian, các quốc gia này đã tăng cường các biện pháp nhằm quản lý chặt chẽ hơn nguồn gốc gỗ nhập khẩu.

• Năm 2010, Nghị viện và Hội đồng Liên minh Châu Âu đã thông qua Quy chế 995/2010 hay còn gọi là Quy chế gỗ châu Âu (EUTR) và quy chế này bắt đầu có hiệu lực từ ngày 3/3/2013. Đây là quy định cấm đưa gỗ và các sản phẩm gỗ có nguồn gốc bất hợp pháp vào thị trường Châu Âu và yêu cầu các nhà kinh doanh cung cấp gỗ và các sản phẩm gỗ lần đầu tiên vào thị trường Châu Âu phải thực hiện “trách nhiệm giải trình”. EUTR có giá trị pháp lý tại 27 nước thành viên.
• Ngày 20/5/2017, Luật gỗ sạch có hiệu lực ở Nhật Bản. Theo đó, các nhà nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Nhật Bản phải thực hiện trách nhiệm giải trình.
• Năm 2018 Hàn Quốc ban hành Đạo luật sử dụng gỗ bền vững (Act on the Sustainable Use of Wood) chính thức có hiệu lực vào tháng 3/2018. Với quy định pháp lý này, Tổng cục Lâm nghiệp Hàn Quốc đã chính thức áp dụng cơ chế khai báo nhập khẩu đối với mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ nhập khẩu vào Hàn Quốc nhằm hạn chế các giao dịch thương mại gỗ có nguồn gốc bất hợp pháp từ ngày 01/10/2018. Nội dung sửa đổi chính gồm có: 1. Khai báo nhập khẩu; 2. Mặt hàng áp dụng; 3. Xử lý vi phạm; 4. Lưu trữ hồ sơ; 5. Đơn vị kiểm định

Điểm chung của các yêu cầu pháp lý này là các DN đưa gỗ và sản phẩm gỗ lần đầu vào nội địa của các nước này phải thực hiện trách nhiệm giải trình (Due diligence). Từ đó, các nhà nhập khẩu gỗ ngày càng yêu cầu các nhà cung ứng của Việt Nam xây dựng hệ thống quản lý và truy xuất nguồn gốc lâm sản để quản lý chuỗi cung gỗ. Đồng thời, việc gia tăng các vụ kiện phòng vệ thương mại gần đây đòi hỏi các doanh nghiệp phải xây dựng hệ thống ứng phó tốt hơn. Do đó, việc xây dựng hệ thống quản lý chuỗi cung ứng gỗ không những hỗ trợ DN mở rộng thị trường mà còn giúp DN năng lực để tham gia vào các vụ việc kiện phòng vệ thương mại.

Để xây dựng hệ thống quản lý và truy xuất nguồn gốc gỗ, DN thực hiện các bước sau:

Xây dựng hệ thống trách nhiệm giải trình bao gồm:

1. Xác định/ nhận diện rủi ro pháp lý của gỗ đi vào chuỗi cung từ bất kỳ nguồn nào (nhập khẩu hoặc trong nước).
2. Đánh giá rủi ro
3. Giảm thiểu rủi ro

Để hỗ trợ xây dựng hệ thống trách nhiệm giải trình đáng tin cây, DN cần chuẩn bị và thực hiện các hoạt động sau:

• Áp dụng các phần mềm kế toán/ quản lý doanh nghiệp chuyên nghiệp.
• Quản lý chuỗi cung gỗ (lập sơ đồ chuỗi cung ứng gỗ, bao gồm gỗ nguyên liệu và thành phẩm. Xác định các điểm kiểm soát quan trọng để kiểm soát)

• Lưu trữ hồ sơ và sẵn sàng cho việc kiểm tra/ xác minh
• Chụp để lưu chứng từ và thường xuyên kiểm tra để bổ sung chứng từ
• Dùng các công cụ để kiểm soát chuỗi cung. Bao gồm:
• Lập và lưu trữ thông tin chuỗi cung gỗ bao gồm các thông tin sau:

DN tham khảo các công cụ hỗ trợ xác định rủi ro các giảm thiểu sau:

• Công cụ quản lý chuỗi cung tại: https://vietfores.org/wp-content/uploads/2023/02/Preferred-by-Nature-DD-04-Supplier-Management-Form_VIE.xlsx
• Timberlex: Cung cấp thông tin về pháp lý gỗ của 23 quốc gia (không có phân tích rủi ro) tại: http://www.timbertradeportal.com/en/

Mỗi quốc gia sẽ bao gồm các thông tin sau: 1- Tài nguyên rừng; 2- Sở hữu rừng; 3- Xem trực tiếp bằng hình ảnh vệ tính rừng. Việc này sẽ hỗ trợ doanh nghiệp thông tin chung về lâm nghiệp của quốc gia và vị trí địa lý và tình trạng rừng tại khu vực mà gỗ được khai thác.

• Các quy định pháp lý về gỗ của các quốc gia và vũng lãnh thổ: https://forestlegality.org/

• Tra cứu về khai thác trái phép liên quan đến một loài, quốc gia hay công ty,… cụ thể tình trạng sản xuất và tuân thủ pháp luật của DN tại https://www.google.co.uk/alerts#

Ngoài ra, DN có thể đăng ký tham gia các lớp tập huấn trực tuyến về tăng cường năng lực thực hiện trách nhiệm giải trình do GIZ tổ chức tại: https://traininghub.preferredbynature.org/courses/trach-nhiem-giai-trinh-trong-nhap-khau-go-tai-vietnam

Theo quy định tại khoản c điểm 1 điều XV của Công ước quốc tế về buôn bán các loại động, thực vật hoang dã nguy cấp (Sau đây viết tắt là Công ước CITES), các sửa đổi, bổ sung đã được chấp thuận tại phiên họp sẽ có hiệu lực sau kỳ họp 90 ngày. Trong quá trình này, DN vẫn thực hiện thương mại gỗ như bình thường.

Theo khoản 27 Điều 3 của Nghị định 06/2019/NĐ-CP về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, mẫu vật được coi là tiền công ước là mẫu vật có được trước ngày loài đó được quy định tại các Phụ lục CITES hoặc trước khi quốc gia thành viên gia nhập, trong các trường hợp sau:

1. a) Mẫu vật được đưa ra khỏi nơi sinh sống tự nhiên của chúng;
2. b) Mẫu vật được sinh ra trong môi trường có kiểm soát;
3. c) Chủ sở hữu có quyền sở hữu hợp pháp đối với mẫu vật.

Gỗ vào nội địa của Việt Nam sau khi thông quan là đối tượng tiền công ước. Gỗ về Việt Nam trước ngày thông báo có hiệu lực, DN tái xuất khẩu gỗ này thì phải nộp hồ sơ xin Chứng chỉ mẫu vật tiền Công ước. DN căn cứ vào Điều 27 Nghị định 06/2019/NĐ-CP, cụ thể:

• Đề nghị cấp chứng chỉ mẫu vật tiền Công ước theo mẫu số 15
• Bản sao hồ sơ nguồn gốc hợp pháp của mẫu vật

Trình tự tiếp nhận hồ sơ cấp phép:

1. a) DN gửi trực tiếp; qua đường bưu điện hoặc qua Hệ thống thủ tục hành chính một cửa quốc gia 01 hồ sơ tới Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam;
2. b) Trong thời hạn 08 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam có trách nhiệm cấp chứng chỉ CITES mẫu vật tiền Công ước. Trường hợp cần tham vấn các cơ quan có liên quan, thì Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam tổ chức thực hiện, nhưng thời hạn cấp không quá 30 ngày.

Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ, Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam thông báo cho tổ chức, cá nhân biết.

Ngày 30 tháng 12 năm 2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Thông tư 26/2022/TT-BNNPTNT về quản lý và truy xuất nguồn gốc lâm sản. DN có thể xem chi tiết văn bản tại 64-26-2022-TT-BNNPTNT1

Các quy định về gỗ nhập khẩu sẽ vẫn áp dụng theo Điều 7 Nghị định số 102/2020/NĐ-CP ngày 01 tháng 9 năm 2020 của Chính phủ quy định Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam. Tuy nhiên, đối với gỗ thuộc các phu lục CITES, chủ gỗ phải thực hiện các yêu cầu sau:

1. Lập bảng kê lâm sản có xác nhận của kiểm lâm đối với gỗ thuộc phụ lục CITES, bao gồm cả gỗ thuộc phụ lục CITES trước ngày 15/02/2023.

Theo quy định tại điểm a, khoản 3, điều 33 Hiêu lực thi hành, trong trường hợp gỗ thuộc phụ lục CITES trước thời điểm thông tư này có hiệu lực (trước ngày 15/02/2023) khi mua bán, chuyển giao quyền sở hữu, vận chuyển, DN phải lập bảng kê lâm sản có xác nhận của cơ quan kiểm lâm. Chủ lâm sản liệt kê gỗ thuộc Phụ lục CITES cất giữ tại cơ sở, lập Bảng kê lâm sản theo Mẫu số 01 tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư này gửi Cơ quan Kiểm lâm sở tại xác nhận, quản lý, thời gian hoàn thành trước ngày 30 tháng 9 năm 2023.

2. Sản phẩm gỗ sản xuất từ gỗ thuộc Phụ lục CITES thuộc đối tượng phải đánh dấu mẫu vật

Theo khoản 1 điều 22 quy định đối tượng đánh dấu, các sản phẩm gỗ được sản xuất từ gỗ thuộc phụ lục II, III của CITES khi mua, bán, chuyển giao quyền sở hữu, vận chuyển. Hiên nay, Chính phủ chưa quy định đánh dấu mẫu vật xuất khẩu loài thực vật thuộc phụ lục CITES nên khi tái xuất, chủ gỗ chỉ cần nộp giấy phép CITES xuất khẩu khi làm thủ tục xuất khẩu.

Chủ sản phẩm gỗ thực hiện đánh dấu trước khi vận chuyển, mua bán, chuyển giao quyền sở hữu mẫu vật. Sau khi hoàn thành đánh dấu mẫu vật, trong thời hạn 01 ngày làm việc, chủ gỗ ghi đủ các thông tin đánh dấu vào sổ theo dõi đánh dấu mẫu vật bằng sổ giấy hoặc sổ điện tử theo Mẫu số 14 tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư này và gửi Thông báo đánh dấu mẫu vật theo Mẫu số 15 tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư này đến Cơ quan Kiểm lâm sở tại để theo dõi, quản lý.

Hình thức, phương pháp, trách nhiệm đánh dấu mẫu vật

Chủ gỗ tự quyết định chất liệu, kích thước và hình thức của nhãn dánh dấu phù hợp với quy định về nhãn hàng hóa. Việc đánh dấu có thể thực hiện bằng tem, mã số, mã vạch, mã QR, hoặc vật liệu khác có chứa đựng đầy đủ thông tin sau:

1. a) Tên mẫu vật;
2. b) Tên loài: Tên phổ thông và tên khoa học. Trường hợp mẫu vật được sản xuất từ nhiều loài động vật, thực vật khác nhau, phải ghi đầy đủ tên phổ thông và tên khoa học của từng loài;
3. c) Tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân bán, chuyển giao quyền sở hữu mẫu vật và tên, địa chỉ của tổ chức, cá nhân mua, nhận chuyển giao quyền sở hữu mẫu vật;
4. d) Định lượng mẫu vật: Là lượng mẫu vật được thể hiện bằng đơn vị đo lường hoặc theo số đếm tùy theo đặc điểm của từng loại mẫu vật;

đ) Số Sê-ri của nhãn, gồm: số của nhãn đánh dấu, tên viết tắt của tỉnh, mã số đơn vị hành chính cấp huyện, tên viết tắt của chủ mẫu vật, viết tắt 2 số của năm cấp mã số. Trong đó:

• Số của nhãn đánh dấu: Được ghi bằng chữ số Ả-rập, theo số thứ tự tăng dần từ số 01 trở đi đến khi kết thúc năm.
• Tên viết tắt của tỉnh tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.
• Tên viết tắt của chủ mẫu vật: Do chủ mẫu vật tự quyết định và thông báo với Cơ quan Kiểm lâm cấp tỉnh. Trường hợp chủ mẫu vật thay đổi tên, chủ mẫu vật lựa chọn tên viết tắt mới và thông báo cho Cơ quan Kiểm lâm cấp tỉnh để biết và quản lý.
• Mã số đơn vị hành chính cấp huyện là mã số tương ứng với từng huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh được mã hóa bằng 3 chữ số theo Quyết định số 124/2004/QĐ-TTgngày 08 tháng 7 năm 2004 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Bảng danh mục và mã số các đơn vị hành chính Việt Nam.

Nguyên tắc đánh dấu:

• Một sản phẩm được đánh dấu bằng một nhãn đánh d ấu. Nhãn đánh dấu mẫu vật được gắn trực tiếp lên sản phẩm hoặc trên bao bì, vật dụng lưu giữ, đảm bảo có thể dễ dàng nhận biết bằng mắt thường hoặc thiết bị đọc và tránh làm giả.
• Nhãn đánh dấu gắn trực tiếp lên mẫu vật phải đảm bảo khi bóc nhãn đánh dấu sẽ bị rách, bị hỏng và không thể sử dụng lại. Trường hợp các mẫu vật được chứa đựng cùng một bao bì, vật dụng lưu giữ, nhãn lâm sản phải gắn ở những vị trí mà khi mở bao bì, vật dụng đó thì nhãn đánh dấu sẽ bị rách, bị hỏng và không thể sử dụng lại.

Hình ảnh sản phẩm gỗ được dãn mã vạch (QR code)

Nhãn dán vào gỗ trực tiếp (ảnh minh họa)

Sau cuộc họp ban thư ký công ước CITES, các quốc gia thành viên sẽ thông báo cho các bên liên quan để thực thi danh mục loài sửa đổi, bổ sung.

DN và các nhà cung ứng gỗ bản địa chủ động liên lạc với CITES và các cơ quan chức năng quản lý lâm nghiệp nước sở tại để cập nhật thông tin. Thông tin chi tiết liên lạc cơ quan quản lý CITES Ghana như sau:

1. Ủy ban Lâm nghiệp (Forestry Commission)

Phòng động vật hoang dã (Wildlife Division)- Cơ quan thẩm quyền cấp giấy phép cá chứng chỉ

Điện thoại +233 (20) 819 08 41; +233 (24) 169 18 95

Email: info.wd@fcghana.org; amansiejacobu@yahoo.com; baboateng.wd@fcghana.org

Địa chỉ: P.O. Box MB 239; Ministries Post Office; Accra

2. Ủy ban lâm nghiệp (Forestry Commission)

Điện thoại: +233 24 475 04 57 (Mobile); Người liên lạc: Mrs. Alberta Gota; Email: aagotah@gmail.com; adjeibiragoalberta@yahoo.co.uk; Địa chỉ: P.O. Box MB 239. Ministries Post Office. Accra

Theo khoản c Điều XV của Công ước CITES quy định các sửa đổi, bổ sung đối với phụ lục I và II: “Các sửa đổi, bổ sung đã được chấp thuận tại phiên họp sẽ có hiệu lực sau kỳ họp 90 ngày trừ các sửa đổi, bổ sung cần được bảo lưu phù hợp với khoản 3 của Điều này”. Điều này có nghĩa là một quốc gia sẽ bảo lưu chưa thực hiện thông báo của Ban thư ký về sửa đổi, bổ sung loài vào các phụ lục của CITES. Điều XVI quy định mọi thành viên đều có thể thông báo bằng văn bản cho quốc gia đăng cai để giành quyền bảo lưu các loài, các bộ phận hoặc chế phẩm cho tới khi sự bảo lưu đó được rút bỏ. Quốc gia này sẽ được coi như là một quốc gia chứ không phải là một thành viên của Công ước này về buôn bán các loài, các bộ phận hoặc các chế phẩm có liên quan.

Như vậy, nếu một quốc gia quyết định bảo lưu không thực hiện các thông báo của CITES, quốc gia này sẽ không được coi là thành viên của công ước CITES. Nhập khẩu gỗ từ quốc gia này sẽ thực hiện như nhập khẩu gỗ thông thường, không thuộc các phụ lục của CITES.

Theo Điều 7 Nghị định 102/2020/NĐ-CP quy định Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp của Việt Nam quy định hồ sơ gỗ nhập khẩu. Tại điểm c khoản 2 quy định gỗ nhập khẩu không thuộc loài thuộc các phụ lục của CITES hoặc gỗ có giấy phép FLEGT (hiện nay duy nhất chỉ Indonesia đã vận hành hệ thống cấp phép FLEGT) thì chủ gỗ phải thực hiện kê khai thông tin vào Bảng kê khai nguồn gốc gỗ nhập khẩu theo Mẫu số 03 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này.

• Do loài Afzelia bipindensis không thuộc danh mục loài CITES (không có trong danh mục ban hành kèm theo thông báo số 296TB-CTVN-HTQT ngày 27 tháng 11 năm 2019 của Cơ quan quản lý CITES Việt Nam) và do nhập khẩu từ quốc gia chưa cấp giấy phép FLEGT nên theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 7 Nghị định 102/2020/NĐ-CP nêu trên, DN phải thực hiện kê khai Bảng kê khai nguồn gốc gỗ nhập khẩu theo Mẫu số 03.
• Bảng kê khai nguồn gốc gỗ nhập khẩu bao gồm ba phần: Phần A Thông tin chung về lô hàng, phần này bắt buộc chủ gỗ phải kê khai; Phần B Mức độ rủi ro của lô hàng nhập khẩu và Phần C Tài liệu bổ sung. Để xác định mức độ rủi ro của lô hàng nhập khẩu doanh nghiệp căn cứ vào loại gỗ rủi ro và vùng địa lý tích cực.
• Xác định loại gỗ rủi ro: Để biết loài Afzelia bipindensis có thuộc danh mục loài rủi ro hay không, DN tham khảo hướng dẫn tại https://vietfores.org/danh-muc-loai-go-rui-ro-khi-nhap-khau-vao-viet-nam/. Cụ thể, loài Afzelia bipindensis không phải là loài nguy cấp, quý hiếm quy định tại Nghị định 09/2019/NĐ-CP ban hành ngày 22 tháng 1 năm 2019 và Nghị định số 84/2021/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2021 của Chính phủ. Loài Afzelia bipindensis không phải loài lần đầu nhập khẩu vào Việt Nam (loài thuộc danh mục loài đã nhập khẩu vào Việt Nam được ban hành tại Quyết định 2752/QĐ-BNN-TCLN ngày 20/7/2022 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Do đó, gỗ mà DN nhập khẩu không thuộc loại rủi ro.
• Xác định vùng địa lý tích cực: DN nhập khẩu gỗ từ Trung Quốc có nguồn gốc khai thác từ Ghana thì quốc gia xuất khẩu gỗ vào Việt Nam theo quy định tại Nghị định 102/2020/NĐ-CP là Trung Quốc. Căn cứ vào danh sách vùng địa lý tích cực xuất khẩu gỗ vào việt nam ban hành kẻm theo quyết định số 4832/QĐ-BNN-TCLN ngày 27/11/2020, Trung Quốc thuộc vùng địa lý tích cực.

Do đó, DN chỉ kê khai thông tin chung về lô hàng tại mục A và đánh dấu vào ô B1. DN không phải kê khai mục C và D trong mẫu số 03.

Trong thông báo ngày 9 tháng 9 năm 2022 gửi đến các bên, Ban thư ký công ước CITES đã đề xuất danh mục 52 loài động thực vật để đưa vào các phụ lục của CITES. Đề xuất này đã được thảo luận tại kỳ họp tháng 11 năm 2022. Trong đó có sửa đổi, bổ sung 11 loài thực vật sau:

Pterocarpus spp. (African populations) là tất cả các loài thuộc chi giáng hương (Pterocarpus) phân bố ở châu Phi. Do đó, loài Pterocarpus soyauxii mà công ty đã nhập sẽ thuộc loài thuộc phụ lục CITES. Tuy nhiên, danh mục trên là dự thảo và sẽ đưa ra thảo luận tại kỳ họp tháng 11 năm 2022 và có thể sửa đổi khi các nước có ý kiến. Nếu nhất trí với dự thảo danh mục này, cơ quan CITES Việt Nam sẽ ban hành bản thông báo rộng rãi dự kiến vào đầu tháng 12 năm 2022. Thời gian áp dụng là 3 tháng sau khi ra thông báo.

Khi loài này đưa vào Phụ lục CITES, DN áp dụng Điều 12 của Nghị định 06/2019/NĐ-CP của Chính Phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.

Lưu ý: DN kiểm tra kỹ tên loài và các thông báo chính thức của CITES. Khi loài này được xếp vào Phụ lục I, các loài trong tự nhiên sẽ bị cấm xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất khẩu, nhập nội từ biển và quá cảnh mẫu vật khai thác từ tự nhiên vì mục đích thương mại. Điều này có nghĩa rằng, DN không nên mua gỗ thuộc các loài này ngay cả khi thông báo chưa có hiệu lực vì nếu DN chưa thể đưa gỗ vào nội địa trước ngày thông báo có hiệu lực thì DN vẫn phải làm các thủ tục xin cấp phép.